Amaç
Madde 1- Bu tebliğin amacı, tarımsal üretimin ana kaynağı olan toprağın biyolojik, kimyasal ve fiziksel yapısının ve çevrenin korunarak, doğal denge içerisinde toprağın verimliliğinin sürdürülebilirliği için gerekli önlemleri almak, hububat tarımında hasadı takiben toprağın yapısına ve çevreye vereceği zarar göz önüne alınarak, anız yakılmasının önlenmesi için alınacak alternatif tedbirlerle ilgili olarak, teknik elemanların, çiftçilerin eğitilmesini ve kamuoyunun bilgilendirilmesini sağlamaktır.
Kapsam;
Madde 2- Bu tebliğ yukarıda açıklanan amacın gerçekleştirmesini sağlamak için, İlimiz mülki hudutları dâhilinde; anız yakılmasının önlenmesi konusunda yapılacak çalışmalar ve kontrol hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili usul ve esasları kapsar.
Yasal Dayanak
Madde 3-
a) Eğitim-yayım çalışmalarında yasal dayanaklar: 29.11.2011 tarih ve B. 12.0.HKM.0.02.144 /MEV-2011-127/66 sayılı Bakanlık Merkez Teşkilatı Görev Yönergesi'nin 76. maddesinin "f" bendinde "Tarımsal üretimin sürdürülebilir, ekonomik, verimli ve çevreye zarar vermeyecek bir şekilde yapılması için gerekli eğitim ve yayım çalışmaları yapmak" açıklaması ile anız yakılmasının önlenmesi hususundaki eğitim ve yayım çalışmaları Bakanlığımız Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün görevleri arasında açıklanmıştır.
b) Cezai İşlemlerde yasal dayanaklar: 2872 Sayılı Çevre Kanunu' nun, Ek-1 Maddesinin (Ek: 26/4/2006 - 5491/23 md.) "c" bendinde ‘‘Anız yakılması, çayır ve mer'aların tahribi ve erozyona sebebiyet verecek her türlü faaliyet yasaktır'' denilmektedir. Buna ilaveten; Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2025/1 sayılı Tebliğ'inin, (l) bendinde "anız yakanlara her dekar için 556,71TL idari para cezası verilir. Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskûn mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır" açıklamasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Genel Hükümler ve Biçerdöver Sahiplerinin Anız Yakılmasının Önlenmesi Konusundaki Sorumlulukları
Madde 4-
1-Hasat edilecek ürüne ve çevreye zarar vermemek için ilgililerce yangın tehlikesine karşı, yerinde ve zamanında her türlü emniyet tedbiri alınacaktır.
2-Operatör belgeli sürücüler, tarla ve ürün durumu ile arazi yapısını dikkate alarak, anızın yakılmasına meydan vermeyecek en uygun yükseklikten biçim yapacaklardır.
3-Ormana bitişik hububat tarlalarında, ürün sahipleri ve muhtarlar, hasadı müteakip yanıcı maddelerden (anızlardan) arındırılmış 5-10 metre genişliğinde pullukla sürülmüş bant oluşturulmasını sağlayacaklar, orman içi ve kenarı tarlalarda anız, ot, çalı yakılmasına engel olarak, aksine hareketedenler muhtarlık tarafından Jandarma veya Orman İşletme Müdürlüğüne bildireceklerdir.
4-Anız yakılmasının önlenmesinin daha etkin hale getirilmesi için diğer kamu kurum ve kuruluşları ile Ziraat Odası Başkanlıkları tarafından yapılacak eğitici eleman talepleri İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce derhal yerine getirilecektir.
5-Anız yakılması halinde meydana gelecek orman yangınları ve zararları hakkında İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce eğitim çalışmaları yapılacak ve 5442 Sayılı İl İdaresi Kanununun 66 ncı maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak alınacak karar ve tebliğlerin Kaymakamlıklarca halka duyurulması sağlanacaktır. Anız yakılmasının yasaklanması işleminin mahalle muhtarlıklarınca ilan edilmesi sağlanacak ve yasaklamalara uymayanlar hakkında İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünce 2872 Sayılı Çevre Kanununun ilgili maddeleri ve Orman İşletme Müdürlüklerince ise 6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili cezai müeyyideleri uygulanacaktır.
6-Kırsal alanda çalışan biçer-döverler dahil tüm araçlarda yangın söndürücü bulundurulması hususu İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri ve muhtarlıklarca ilgililere duyurulacaktır.
7-Müftülüklerce camilerde anız yangınları ile ilgili hutbeler okunacaktır.
8-6831 Sayılı Orman Kanunu gereğince, devlet ormanlarında belirlenen konaklama yerleri dışında gecelemek, ocak yerleri dışında her türlü ateşin yakılması ile anız veya benzeri bitki örtüsünün yakılması yasaklanmış olup, bu hususun takibi mahalle muhtarlığı, Orman İşletme Müdürlüğü, Jandarma Komutanlığı, Emniyet Müdürlüğü, İl Tarım ve Orman Müdürlüklerince yapılacaktır.
9-Kontrol görevlileri, halkın ve mahalle muhtarlıklarının uyarılması, anız yakma yasağı ve tarla temizlikleri, orman piknik-mesire yerleri dışında ateş yakma, konaklama ve gecelemeler ile orman alanlarında dikkatli davranılması için uyarı ve ikazlar yapacaktır.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Anız Yakılmasının Önlenmesi Konusundaki Sorumlulukları:
Madde 5- İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Ziraat Odası Başkanlığı:
-Çiftçi eğitimi programlarında geniş bir şekilde anız yangınlarına yer verilecek, zararları etraflıca anlatılacaktır.
-Yapılacak eğitim-yayım çalışmalarında yerel yönetim imkanları ve sivil toplum örgütlerinin katkıları sağlanarak çevreye duyarlılık yaygınlaştırılacak, yapılan çalışmalara ilişkin aylık uygulama raporları Mayıs-Ekim ayları itibariyle İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne gönderilecektir.
Madde 6- Karayolları Şube Müdürlüğü :
-Havayı kirleten anız yangınları zaman zaman karayollarında görüşü azaltmakta bu durum trafik kazaları ile can ve mal kayıplarına neden olmaktadır. Karayolları Şube Müdürlüğünce, yol çevrelerindeki otlar temizlenerek yanıcı materyal kaldırılacak, yol kenarlarında anız yangınlarının zararlarına ilişkin uyarıcı levhalar asılacaktır.
Madde 7- İl Jandarma Komutanlığı ve İl Emniyet Müdürlüğü :
-Hasat öncesinde, hasat sırasında ve sonrasında kontrol ve devriye görevi artırılacaktır. Yangın vukuunda ve istenildiği takdirde yangından etkilenen canlı ve cansız varlıkların taşınması için araç ve personel yardımında bulunacaktır.
-Alınan önlem ve duyurulara rağmen, anız yangınına sebep olanlar hakkında, yasal işlem yapılmak üzere, tutulan tutanak ve yangına ilişkin tüm deliller İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü'ne gönderilecektir.
Madde 8- Orman İşletme Müdürlükleri ve Şeflikleri:
-Orman Kanunu'nun ilgili maddeleri doğrultusunda anız yakılmasının yasak olduğu yerleşim birimindeki çiftçiler, anız yakılması sonucu meydana gelebilecek orman yangınları konusunda bilgilendirilecektir. Köy toplantıları şeklinde yapılacak bu bilgilendirmeye İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri teknik elemanları da katılacaktır. Hasat öncesinde, hasat sırasında ve sonrasında yangın duyuruları yapılarak, denetimler artırılacak, yangına sebep olanlar hakkında yasal işlem uygulanacaktır.
-Alınan önlem ve duyurulara rağmen, anız yangınına sebep olanlar hakkında, anız yangınının orman alanına 4 km. mesafede olması halinde 6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanacaktır. Anız yangınının, orman alanından 4 km. uzağında olması durumunda yasal işlem yapılmak üzere tutulan tutanak ve yangına ilişkin tüm deliller İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü'ne gönderilecektir.
Madde 9- Belediye Başkanlıkları:
-Anız yakılmasının önlenmesine yönelik olarak, İl Valiliğimizce yayınlanan bu Tebliği/ Genelge/ Mahalli Çevre Kurulu kararlarını kamuoyu ve ilgililerin bilgilendirilmesi için ilan edeceklerdir. Belediye mücavir alan sınırları içerisindeki anız yangınlarının söndürülmesi için itfaiye birimlerinin müdahalesini sağlayacaklardır.
Madde 10- Mahalle Muhtarlıkları:
-Anız yakılmasının önlenmesine yönelik olarak, İl Valiliğimizce yayınlanan bu Tebliği/ Genelge/ Mahalli Çevre Kurulu kararlarını kamuoyu ve ilgililerin bilgilendirilmesi için ilan edeceklerdir. Anız yangınlarına sebebiyet verenleri en kısa sürede belirleyerek, ivedilikle ilgili makamların bilgilendirilmesini sağlayacaklardır.
Madde 11- İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü:
-Hasat öncesinde, hasat sırasında ve sonrasında yangın duyuruları yapılarak, denetimler artırılacak, yangına sebep olanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır. Anız yangınlarının önlenmesine ilişkin, ilgili kurumlarla koordinasyon içinde çalışmalar yapılacaktır.
-Yasaklara uymayanlar hakkında ilgili kurumlarca 2872 Sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanacaktır.
-2872 Sayılı Çevre Kanunu'nun 20. Maddesine dayanılarak 2025 yılında kanuna aykırılık halinde uygulanacak idari para cezaları, 24 Aralık 2024 tarih ve 32762 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 2025 /1 no'lu tebliğ ile belirlenmiştir. Söz konusu tebliğde "Bu Kanunun ek 20 inci maddesinin (l) bendine aykırı olarak anız yakanlara her dekar için 556,71-TL idari para cezası verilir" hükmü ile "Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskun mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş katartırılır'' açıklaması yer almaktadır.
-Yapılan çalışmalara ilişkin aylık uygulama raporları Haziran-Aralık ayları itibariyle İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne gönderilecektir.
Madde 12- Türlü sebeplerle meydana gelebilecek anız yangınının komşu tarlaya geçmesini engelleyecek şekilde, hububat tarlalarında, yanıcı maddelerden (anızlardan) arındırılmış 5-10 metre genişliğinde pullukla sürülmüş emniyet bandı oluşturulması sağlanacaktır. Tarla sahipleri tarafından hasadı müteakip, gölge tavında yapılacak bu uygulama (5-10 metrelik emniyet bandı) Muhtarlar, Çiftçi Malları Koruma Başkanlıkları (bekçiler) tarafından kontrol edilecektir.
Bu tedbiri almayan çiftçilere anız yakılmasına sebebiyet verdiği gerekçesiyle, 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu'nun 32. Maddesi gereğince 2.953,00 TL. para cezası uygulanacaktır.
İlgili Kurum ve Kuruluşlara, Üreticilerimize ve tüm halkımıza ilanen tebliğ olunur.